อิเล็กโทรไลต์ ตอนที่ 4: อิเล็กโทรไลต์มีบทบาทอย่างไรต่อสมรรถภาพร่างกาย

25 มกราคม 2021

อิเล็กโทรไลต์ ตอนที่ 4: อิเล็กโทรไลต์มีบทบาทอย่างไรต่อสมรรถภาพร่างกาย

เพื่อจะเข้าใจว่าอิเล็กโทรไลต์ส่งผลต่อสมรรถภาพร่างกาย ก่อนอื่นเราต้องเข้าใจก่อนว่าเกิดอะไรขึ้นระหว่างที่ออกกำลังกาย เมื่อคุณออกกำลังกาย ร่างกายของคุณใช้แหล่งพลังงานที่หลากหลายเพื่อเตรียมพลังงานให้กับกล้ามเนื้อที่กำลังทำงาน กล้ามเนื้อที่หดตัวต้องการพลังงานเพื่อผลิตความร้อน อุณหภูมิเฉลี่ยปกติของร่างกายคนอยู่ที่ประมาณ 98.6°F (37°C) อย่างไรก็ตาม ยิ่งออกแรงมากเท่าไหร่ ร่างกายก็ยิ่งผลิตความร้อนมากเท่านั้น ซึ่งเป็นสาเหตุให้อุณหภูมิร่างกายสูงขึ้น แต่ร่างกายยังชอบอยู่ในภาวะปกติและพยายามรักษาความเย็น ดังนั้น ระบบประสาทจึงสามารถเริ่มสัมผัสได้ว่า อุณหภูมิสูงเกินพิกัดและจะกระตุ้นร่างกายให้เริ่มทำบางอย่างเพื่อควบคุมอุณหภูมิ
 

เหงื่อ

เหงื่อออกคือการตอบสนองปกติของร่างกายต่อการออกกำลังกาย จริงๆ แล้วร่างกายมนุษย์มีต่อมเหงื่อเป็นล้านๆ ซึ่งมีความสำคัญในการช่วยควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย เพื่อป้องกันไม่ให้มีการสะสมความร้อนมากเกินไป ร่างกายจะตอบสนองด้วยการเพิ่มการไหลเวียนเลือดมาสู่ผิวหนังและผลิตเหงื่อ คุณอาจเคยได้ยินบ่อยๆ ว่าเหงื่อประกอบด้วยสารพิษและการทำให้เหงื่อออกสามารถช่วยขับพิษเหล่านั้นได้ อย่างไรก็ตาม นี่เป็นเพียงความเชื่อหนึ่ง เหงื่อส่วนใหญ่ประกอบด้วยน้ำและอิเล็กโทรไลต์ (แร่ธาตุ) ในปริมาณแปรผัน โซเดียมสามารถเคลื่อนย้ายออกจากเซลล์ มายังต่อมเหงื่อซึ่งน้ำจะต้องตามมาอย่างรวดเร็ว ความดันที่เพิ่มขึ้นภายในต่อมเหงื่อดันให้น้ำและแร่ธาตุออกมาผ่านรูขุมขนบนผิวหนัง อย่างไรก็ดี ร่างกายไม่ได้แค่ทำให้เย็นลงขณะที่เราเหงื่อออกเท่านั้น แต่ความร้อนจะถูกปล่อยก็ต่อเมื่อเหงื่อระเหยจากผิวหนังสู่อากาศ
 

ภาวะความชุ่มชื้น

อิเล็กโทรไลต์มีบทบาทในภาวะความชุ่มชื้น อิเล็กโทรไลต์ไม่ได้ให้ความชุ่มชื้นเอง แต่เป็นน้ำที่หล่อเลี้ยงร่างกาย อย่างไรก็ตาม อิเล็กโทรไลต์ช่วยควบคุมสมดุลของเหลว โปรดจำไว้ว่าของเหลวในร่างกายและเหงื่อเป็นมากกว่าน้ำ แต่มันประกอบด้วยอิเล็กโทรไลต์ในปริมาณและประเภทที่หลากหลาย ขึ้นกับพบที่จุดไหนของร่างกาย ตัวอย่างเช่น โซเดียมเป็นแร่ธาตุหลักที่พบนอกเซลล์ (ภายนอกเซลล์) ขณะที่โพแทสเซียมเป็นแร่ธาตุหลักที่ส่วนมากพบในเซลล์ (ภายในเซลล์) โดยรวม การรักษาสมดุลของเหลวสำคัญสำหรับสุขภาพและสมรรถภาพ สารอาหารที่มากหรือน้อยเกินไปอาจส่งผลต่อสมรรภาพโดยรวมได้

การเสียน้ำจากร่างกาย (ภาวะขาดน้ำ) เกิดขึ้นเมื่อของเหลวในร่างกายลดตำ่กว่าความต้องการของร่างกาย อาจเป็นผลมาจากการดื่มน้ำไม่เพียงพอหรือสูญเสียน้ำมากเกินไป การเสียน้ำอาจเกิดผ่านการเมตาบอลิซึม หายใจ เหงื่อออก ปัสสาวะและขับถ่าย หากระดับของเหลวอยู่ต่ำเกินไป อาจเป็นเรื่องยากที่จะเติมน้ำและเติมอิเล็กโทรไลต์อย่างรวดเร็ว ยิ่งไปกว่านั้น สมรรถภาพร่างกายอาจลดลงจากการขาดน้ำ ที่จริงแล้ว ภาวะขาดน้ำเพียง 2% อาจส่งผลให้สมรรถภาพร่างกายลดลงได้ ภาวะขาดน้ำสามารถทำให้การทำงานของเซลล์ในร่างกายบกพร่องได้ การลดปริมาณเลือด และอัตราการขับเหงื่อ เพิ่มอุณหภูมิหลักของร่างกาย เพิ่มอัตราการใช้ไกลโคเจนของกล้ามเนื้อและทำให้เกิดอาการเมื่อยล้าได้ ควรรับรู้สัญญาณของภาวะขาดน้ำแต่เนิ่นๆ ได้แก่ อาการกระหายน้ำ ผิวแดง เมื่อยล้าเร็วกว่าปกติ ต้องใช้ความพยายามออกแรงมากกว่าปกติ เป็นต้น

การมีน้ำเกินในร่างกาย (ภาวะน้ำเกิน) เกิดขึ้นเมื่อของเหลวในร่างกายมีมากกว่าที่ร่างกายต้องการ อาจมาจากการดื่มน้ำมากเกินไป โดยปกติจะเกิดขึ้นเพียงชั่วคราว เนื่องจากปกติระบบไตสามารถตอบสนองได้โดยการเพิ่มปริมาณปัสสวะ อย่างไรก็ตามการทำงานของระบบไตสามารถถูกต่อต้านจากการที่มีปริมาณน้ำมากเกินปกติอย่างเร็วเกินไป การดื่มน้ำมากเกินไปสามารถเจือจางอิเล็กโทรไลต์ในร่างกายซึ่งอาจก่อให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพและสมรรถภาพร่างกายโดยรวม ในกรณีร้ายแรง เมื่อเสียอิเล็กโทรไลต์อย่างหนักจากการดื่มน้ำมากเกินไป โดยไม่ได้มีการเติมอิเล็กโทรไลต์เข้าไปเพิ่ม อาจทำให้เกิดภาวะโซเดียมในเลือดต่ำได้

 

คำแนะนำ

1. มีแผนส่วนตัว

2. สร้างนิสัยการดื่มน้ำอย่างถูกสุขลักษณะ

3. เข้าใจอัตราการเสียเหงื่อของคุณ

4. สังเกตภาวะความชุ่มชื้น

5. ติดตามน้ำหนักตัวก่อนและหลังการออกกำลังกายเพื่อประเมินการสูญเสียน้ำและเติมเต็มในภายหลังตามที่ร่างกายต้องการ

6. เติมน้ำให้ร่างกายด้วยเครื่องดื่มเย็นในช่วงกิจกรรม (ก่อน ระหว่างและหลัง)

7. ดื่มน้ำก่อนเริ่มกิจกรรมให้ของเหลวอยู่ในระดับสูงสุด

8. พักระหว่างทำกิจกรรมเพื่อดื่มน้ำ ดื่มน้ำเป็นระยะๆ ระหว่างทำกิจกรรมเพื่อช่วยทดแทนน้ำที่สูญเสียไปทางเหงื่อ

9. ดื่มน้ำในการทำกิจกรรมดังต่อไปนี้

10. หากกิจกรรมนานกว่า 1 ชั่วโมง หรือหากเสียเหงื่อปริมาณมาก ให้ดื่มน้ำผสมอิเล็กโทรไลต์

เป็นเรื่องสำคัญที่ต้องเข้าใจว่า ความสมดุลของน้ำไม่มีวันลงตัวได้อย่างสมบูรณ์ ความต้องการน้ำอาจแตกต่างกันไปตามแต่ละบุคคล ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องทำความเข้าใจว่าการดื่มน้ำมากหรือน้อยเกินไปส่งผลต่อสมรรถภาพของร่างกายได้ เข้าใจความต้องการและการตอบสนองต่อร่างกายตนเอง ภายในสภาวะปกติ สมดุลของเหลวจะถูกควบคุมอย่างเคร่งครัด อย่างไรก็ตาม การออกกำลังกายอาจก่อให้เกิดการท้าทายในสมดุลของเหลวในร่างกายได้ จำไว้ว่าเหงื่อมาจากทั้งน้ำและอิเล็กโทรไลต์ การเติมน้ำด้วยอิเล็กโทรไลต์ช่วยคืนสมดุลให้อิเล็กโทรไลต์ ในภายภาคหน้า อย่าลืมให้การดื่มน้ำและอิเล็กโทรไลต์อยู่ในแผนการออกกำลังกายของคุณด้วย